Wanneer revalidatie training?
Bij revalidatie training denk je misschien al gauw aan opbouw van de training na een langdurige blessure zoals bijvoorbeeld een peesblessure. Maar meestal zijn er als een paard dit stadium bereikt heeft al vele signalen gemist. Natuurlijk kan je paard een naar ongeluk krijgen of een aangeboren afwijking hebben. Ook dan kan revalidatie training in veel gevallen uitkomst bieden. Maar veel vaker zien we dat er tijdens de training van paarden al veel dingen misgaan waardoor lichamelijke ongemakken ontstaan, die in een later stadium kunnen leiden tot blessures.
Ook voor paarden die op het eerste oog niet zo veel mankeren of zelfs voor groene paarden, is revalidatiegerichte training de perfecte manier om gezond en fit te worden en blijven.
Doormiddel van de juiste training kun je preventief een hoop narigheid in de toekomst voorkomen. Maar ook lichamelijke ongemakken zoals rugklachten, scheefheid in het bekken, onregelmatigheden, onduidelijke kreupelheden, verzet tijdens het rijden, en rij technische problemen kunnen door een combinatie van behandelen en trainen opgelost worden.
Biomechanica
Dit vormt altijd de basis van mijn trainingen. Van nature zijn paarden niet ontworpen met als doel om een ruiter te dragen. Vanuit hun natuurlijk ‘zijn’ is het heel functioneel om ongeveer 3/5e deel van hun gewicht op de voorhand te dragen. Op die manier ben je als prooidier snel in de startblokken om weg te sprinten voor gevaar. Ook heb je vast wel eens gehoord van de natuurlijk scheefheid. Dit is ontzettend handig want wanneer een kudde maar willekeurig rechtsom en linksom in galop aan zou springen en daarbij naar rechts of links uitwijkt, zou het een ongecontroleerd zooitje worden! Met daarbij het gevaar om opgegeten te worden. Het mooie van een kudde is dat de neuzen en benen om die rede vrijwel altijd dezelfde kant opgaan.
De software her programmeren
Wanneer wij als ruiter een paard gaan trainen is het altijd belangrijk om dit in ons achterhoofd te houden. Want voor het dragen van gewicht op hun rug, hetgeen zeker heel goed kan, zijn juist compleet tegenovergestelde eigenschappen nodig. In feite is het aan ons als trainer de taak om een onervaren paard (jong of oud) compleet te her programmeren! Je kunt je wel voorstellen dat dit niet vanzelf gaat. Het is een langdurig en uitdagend proces vol hobbels en bobbels op de weg. Maar uiteindelijk geeft deze benadering voor zowel ruiter als paard enorm veel voldoening.
Waarom is dit zo belangrijk?
De eerste stap in het proces is het paard aan te leren om het gewicht van de voorbenen gelijk te verdelen. Zoals we al wisten is een paard van nature ‘scheef’ en heeft het meer gewicht op de voorhand. Tel hier ook nog eens het gewicht van de ruiter bij op. Dat betekend dus dat 1 van de 2 voorbenen het meest te verduren heeft.
Zou je er niets aan doen om deze onbalans op te lossen, dan gaat het lichaam compenseren. Dit gaat in eerste instantie ongemerkt. Na een tijd kun je verschillen gaan merken zoals het gedrag. Het paard heeft minder plezier in het werk of kan bepaalde taken minder goed aan. We kennen allemaal wel zo’n paard dat op de ene hand meer moeite heeft met bochten dan op de andere hand. Of 1 kant op moeite heeft met aanspringen in de juiste galop. Dit kan van kwaad tot erger worden waardoor het paard kan gaan staken, bokken, rennen of juist niet voorwaarts willen. Ook zijn er vele paarden die braaf hun rondjes blijven lopen maar langzaam aan steeds stijver worden en er volledig anders uit gaan zien. Doorgezakte rug, stijve zwak bespierde hals, kuilen bij de schoft, verzonken borstbeen, in de schouders ‘hangen’, naar voren of achteren gekanteld en/of scheef bekken, stijve spieren, verstrakte fascies etc. Zou je niet op tijd ingrijpen dan raakt op een gegeven moment het lichaam uit gecompenseerd. En kan blijvend letsel optreden!
Stap 1, Verticaal evenwicht
Zo noemen we het als een paard het gewicht tussen links en rechts goed verdeeld heeft over de beide voorbenen. Wanneer dit goed gaat kun je dat herkennen aan het beeld dat het paard een zogenaamde ‘voorwaarts-neerwaartse’ tendens aanneemt. Dat wil zeggen met een lange hals, de neus op borsthoogte. Uiteraard moet hij dan wel de kans hiervoor krijgen want als de ruiter de teugels te strak houd, heeft het paard die ruimte niet en zal het niet lukken. Ook is het niet de bedoeling dat het hoofd te lang en laag gaat want dan ‘valt’ het paard op de voorhand.
De volgende stappen
Wanneer het paard vertrouwd raakt met verticaal evenwicht zal het steeds stabieler worden totdat het een nieuwe gewoonte word. In het begin zul je blij moeten zijn met kleine stukjes. Dit kun je langzaam uitbouwen. Het grootste voordeel van verticaal evenwicht is dat het paard helemaal lang en uitgelijnd is. Daardoor kunnen alle wervels van hals tot staart vrij bewegen en is er nergens druk of frictie. Vanuit hier kan er ruimte ontstaan voor het begin van horizontaal evenwicht. Het paard gaat voorzichtig meer gewicht dragen met de achterbenen. Door daar lateroflexi (lengte buiging) aan toe te voegen kan een paard de onderlijn meer gaan sluiten en zal het de schoft gaan liften. hierdoor wordt de rug sterker en meer bol, i.p.v. hol. Verder kun je nog meer winst behalen door de voorhand en de achterhand ten opzichte van elkaar op 1 lijn te zetten. Kort samengevat zijn dit de randvoorwaarden voor een correcte manier van dressuur rijden en de basis om het paardenlijf zo atletisch en gezond mogelijk te maken.
Maar ik wil alleen maar buitenrijden met mijn paard! Dressuur rijden vind ik niet leuk.
Dit is iets wat ik wel vaker hoor onder recreatieve ruiters. Een logische reactie op zich. Mijn advies hierin is als volgt. Ook paarden die alleen recht uit gereden worden zijn net als alle andere paarden van nature scheef. Daardoor kunnen ze in principe niet zonder te compenseren met een ruiter op hun rug lopen. Gelukkig kun je al een groot verschil maken door enkel stap 1, het verticale evenwicht aan te leren. Dit kun je niet alleen vanuit het zadel maar ook vanaf de grond aan de longeerlijn aan leren en is relatief eenvoudig. Als je eenmaal ervaart hoe vrij, zelfverzekerd en tevreden je paard gaat bewegen dan wil je nooit meer wat anders!
Ik rijd graag dressuur wedstrijdjes. Een lange hals word niet hoog beoordeeld.
Dat is een lastig probleem wat veel wedstrijd ruiters tegenhoud om hun paard op een biomechanisch correcte manier te trainen. Vreemd genoeg is het modebeeld tegenwoordig om paarden zo gezegd ‘Aan de teugel’ te rijden. Dit betekend in de praktijk dat paarden achter de loodlijn lopen en er met (veel) druk op de teugels wordt gereden. Dit heeft zeer negatief effect op het gehele paardenlichaam. Paarden die op een dergelijke manier gereden worden (hoe subtiel ook), zitten gegarandeerd van voor tot achter helemaal vast. Als dit jaren zo doorgaat maak je je paard kapot!
Wat ik deze ruiters mee zou willen geven is, doe een stap terug en heb geduld. Werk eerst aan de basis en als je die eenmaal onder de knie hebt kun je sprongen gaan maken. Niets is heerlijker om te ervaren en om naar te kijken dan een paard dat écht verzameld loopt. In plaats van in een geforceerde houding. Al blijft dressuursport tot op top niveau aan toe een jury afhankelijke aangelegenheid en is het enorm subjectief. Maar wanneer je de smaak van het biomechanisch correct trainen eenmaal te pakken hebt geeft dit 1000x meer voldoening dan een lintje of winstpunten.
Equifera Natuurlijk! Kan je helpen wanneer je het roer om wilt gooien en je manier van trainen aan wilt passen aan de natuurlijke behoeften van je paard. Binnen mijn route gebieden geef ik lessen. En daarbuiten kan ik je doorverwijzen naar een van mijn collega’s. Voor meerdere lessen en/of behandelingen op een locatie kun je in de meeste gevallen bij mij terecht. Informeer naar de mogelijkheden.
Ook is het in overleg soms (beperkt) mogelijk binnen een straal van 20 km rondom Almere om paarden te revalideren, bij te trainen of te ondersteunen bij het correct zadelmak maken.
Tijdens mijn behandelingen neem ik in de anamnese altijd het stukje training mee. Omdat het onlosmakelijk verbonden is met fysieke welzijn van het paard. Voor en na de behandeling besteed ik hier in het bewegingsonderzoek altijd aandacht aan. Na de behandeling geef ik wat handvaten en tips mee om aan de longe het verticaal evenwicht van je paard te verbeteren. Het leuke is dat je meteen het resultaat kunt zien. Paarden worden rechter en gaan hierdoor ruimer en makkelijker bewegen en lijken daar vaak ook nog lol in te hebben ook!