Tcm staat voor Traditional Chinese Medicine, oftewel traditionele Chinese geneeskunde. De oorsprong gaat minstens 2000 jaar terug. In tegenstelling tot de Westerse geneeskunde ligt de nadruk op het vinden van balans om zodoende klachten zowel te voorkomen als te genezen. Alles draait om het dynamisch evenwicht tussen levensenergie, de QI en de inwerking van interne en externe factoren hierop. In de TCM wordt de samenwerking tussen lichaam en geest gezien als een logisch geheel. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een aantal basis concepten.
Jing, Qi en Shen
De Jing is het aangeboren energielevel waar een mens of dier mee geboren wordt. Dit wordt bepaald door zowel een erfelijke factor als door de gezondheid en het energie niveau van beiden ouders tijdens de conceptie. En die van de moeder tijdens de zwangerschap en bevalling.
Qi is de vitale levensenergie die kan stijgen en dalen. Wanneer je in optimale gezondheid bent kan het vrij stromen. Wanneer er sprake is van een stagnatie of een tekort kan onbalans of ziekte ontstaan. Dit kan zowel een mentale als een fysieke oorzaak hebben.
Shen is de benaming voor het bewustzijn, de mentale en spirituele kracht.
Yin-Yang
Twee tegengestelde maar elkaar aanvullende krachten die in harmonie met elkaar moeten zijn om gezond te blijven.
Yin staat voor rust, koelte of kou, vloeistoffen, voeden, beschermen.Teveel yin kan zorgen voor kou, vermoeidheid, lusteloosheid, neiging tot terugtrekken, trage spijsvertering, overmatig vocht in het lichaam. Klachten verbeteren bij warmte en verergeren bij kou. Er is onvoldoende warmte en beweging om processen goed te laten verlopen.
Yang staat voor actief, krachtig dynamisch, warm, heet, beweging.
Teveel yang kan leiden tot stress, rusteloosheid, slapeloosheid, het warm hebben, droge mond, weinig urine, snel zweten, snelle hartslag, hoge bloeddruk. Ontstekingen, huidklachten, snelle hartslag, hoge bloeddruk, prikkelbaar.
Een goede balans tussen beiden is nodig voor een optimale fysieke en mentale gezondheid. Een te veel van het een leid automatisch tot een tekort van het ander en andersom.
De organen
In de TCM worden de organen niet alleen gezien als fysieke structuren maar als energetische systemen met lichamelijk, emotionele en spirituele functies. Er zijn Yin organen en Yang organen.
Yin organen, ook wel Zang genoemd
Deze slaan vitale stoffen zoals Qi en bloed op en reguleren ze. De yin organen zijn: lever, hart, milt, longen en nieren.
Yang organen, ook wel Fu
Deze zijn vooral betrokken bij de spijsvertering. De organen die hier bij horen zijn maag, darmen, galblaas (paarden slaan gal op in de lever en hebben geen galblaas maar hebben wel een galblaas meridiaan)
De vijf elementen
De vijf elementen
In de TCM, spelen de 5 elementen een fundamentele rol. Het is een symbolisch, maar logisch systeem. Het beschrijft hoe natuurlijke processen, de organen en de emoties met elkaar verbonden zijn. Elk element heeft een breed scala aan kenmerken en relaties.
Binnen de paardenwereld is het vooral bekend om het karakter van je paard te definiëren. Want het karakter van elk individu kun je in 1 of soms een combinatie van meerdere elementen herkennen. Dat op zich kan al zoveel inzichten geven over waarom een mens of dier zich op een bepaalde manier gedraagt. En dat maakt het super waardevol. Maar het is nog vele malen breder dan dat.
Elk element correspondeert met een yin en een yang orgaan. De elementen werken met elkaar samen in een bepaalde cyclus.
Hout
Organen: Lever (yin) en galblaas (yang)
zintuig: ogen
weefsel: pezen, banden
Emotie: Woede, frustratie, Assertiviteit
Karaktereigenschappen: Creativiteit, besluitvaardigheid, groei
Seizoen: Lente
Smaak: zuur
Klimaat: Wind
Vuur
Organen: Hart (Yin) Dunne darm (Yang)
Zintuig: Smaak
Weefsel: Bloedvaten
Emotie: vreugde, gespannen/hysterisch
Karaktereigenschappen: Enthousiasme, expressie, passie
Seizoen: Zomer
Smaak: Bitter
Klimaat: Hitte
Aarde
Organen: Milt (Yin) Maag (Yang)
Zintuig: Zoet
Weefsel: Spieren
Emotie: Piekeren
Karaktereigenschappen: Zorgzaam, stabiliteit, betrouwbaar
Seizoen: Nazomer
Smaak: Zoet
Klimaat: Vocht, damp
Metaal
Organen: Longen (Yin) Dikke darm (Yang)
Zintuig: Neus
Weefsel: Huid
Emotie: Verdriet
Karaktereigenschappen: Orde, rechtvaardigheid, dicipline
Seizoen: Herfst
Smaak: Scherp
Klimaat: Droogte
Water
Organen: Nieren (Yin) Blaas (Yang)
Zintuig: Gehoor
Weefsel: Botten, Beenmerg
Emotie: Angst
Karaktereigenschappen: Wilskracht, diepgang, wijsheid
Seizoen: Winter
Smaak: Zout
Klimaat: Koud
Meridianen
De meridianen zijn energiebanen die de Qi transporteren door het lichaam. Ze maken verbindingen tussen de organen en de verschillende lagen weefsel. Op de huid liggen de acupunctuurpunten die te beïnvloeden zijn door middel van o.a. Acupunctuur, Acupressuur, Moxa, Lasertherapie, Essentiële olie, Edelstenen, Acupunctuur crème. (De mogelijkheden zijn talrijk!) Door deze te stimuleren kun je invloed uit oefenen op gezondheidsklachten. En de werking van de organen en hun bijbehorende energetische lading positief beïnvloeden.